پایداری اثرات منفی نانوذرات نقره بر جوانه‌زنی و رویش بذر کاج جنگلی (Pinus sylvestris) در خاک

هدف از پژوهش پیش‌رو، ارزیابی پایداری اثرات منفی نانوذره نقره در خاک بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رویشی بذر کاج جنگلی (Pinus sylvestris) بود. برای رسیدن به این هدف، آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل غلظت‌های مختلف نانوذرات نقره در خاک و بازه‌های زمانی مختلف کاشت بذرهای کاج جنگلی پس از آمیخته کردن خاک با نانوذرات نقره بودند. اثر نانوذره بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، زی‌توده خشک و طول گیاهچه در زمان‌های کاشت متفاوت بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانوذرات نقره، ویژگی‌های رویشی در همه بازه­‌های زمانی کاهش معنی‌داری یافت. تیمار 100 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک نانوذرات نقره دارای بیشترین کاهش در صفات مورد ارزیابی در همه بازه‌های زمانی مورد مطالعه بود. همچنین، آثار بازدارندگی نانوذره نقره از غلظت 20 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک آغاز شد. این موضوع بیانگر حساس بودن کاج جنگلی به نانوذرات نقره است. هرچند بر اساس نتایج به‌دست آمده، با گذشت زمان حساسیت صفات مورد مطالعه به حضور نانوذرات در خاک کاهش می‌یافت، اما ازبین نمی‌رفت. بنـابراین، بـه‌نظـر مـی‌­رسـد نقره در خاک مورد مطالعه پویا بود، هرچند با گذشت زمان تحرک و پویایی آن کم شده بود. ایـن موضوع از نظر محیط زیستی دارای اهمیت است و ضرورت مطالعه رفتار محیط زیستی این عنصر را در محیط‌های مختلف و در مورد گونه‌های چوبی مختلف ضروری می­‌سازد.